از دیدگاه اسلام، همان گونه که دین راهنمای اندیشه و اخلاق و عبادتها
است، راهنمای انتخاب شغل و بایدها و نبایدها در قلمرو تولید، توزیع، مصرف،
مدیریت و اقتصاد هم محسوب می‌شود. شناخت مکاسب، متاجر، صنایع و مشاغل حلال و
حرام ضرورت زندگی اسلامی است. طرح پژوهشی ـ فرهنگی «فقه و زندگی» با این
عقیده شکل گرفت که اسلام پاسخگوی نیازهای بشر در همه عرصه‌های زندگی است.
مشاغل مختلف، صدها حکم واجب و مستحب و شرائط حقوقی و اخلاقی دارد که دانستن
آن در سلامت روابط اجتماعی و تکامل اخلاقی و معنوی انسان اثر می‌گذارد.
همچنین صدها حرام و مکروه دارد که انجام آن فضای زندگی جمعی و اسلامی را
آلوده می‌سازد و ابهام آن دلهره و تردید می‌آفریند. آشنایی با احکام ویژه
هر صنف برای دست‌اندکاران آن ضرورت حتمی و برای مراجعان به آن مشاغل «نیاز
قطعی» و برای اهل مطالعه، دانش اجتماعی ـ دینی، مفید و روشنگر است.
با توجّه به این حقیقت، مسئولان ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر
ـ که سیمای نورانی فقیهی بیدار و دلسوز و شجاع، همچون حضرت آیه‌اللّه
جنّتی «دام ظلّه‌العالی» در صدر آن می‌درخشد ـ این نیاز را احساس کردند که
اگر اصناف و اقشار اجتماعی با حلال و حرام‌های الهی و واجب و مستحب آشنا
باشند معروف‌های بسیاری تحقّق خواهد یافت و آمار منکرات اجتماعی کاهش
چشمگیری خواهد داشت. این مهمّ، تلاش برای تدوین احکام صنفی و آموزش مستقیم و
غیر مستقیم را جدّی‌تر ساخت. تدوین متون آموزشی و توجیهی برای اصناف از
نیازهایی است که جای خالی آن در این میدان بخوبی احساس گردید و برای تحقّق
این هدف از برخی فضلای محترم حوزه علمیه قم استمداد شد و کار تهیه متون
مورد نیاز برای اصناف مختلف تولیدی توزیعی، خدماتی و صنعتی آغاز گردید. این
افتخار نصیب پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام شد و با نظارت علمی چند تن
از محقّقان و نویسندگان از جمله حجه‌الاسلام محمود مهدی‌پور و حجه‌الاسلام
محمدحسین فلاح‌زاده به توفیق الهی سامان یافت. مجموعه حاضر نقطه پیوند
«فقه» و «زندگی» است؛ که چگونگی تأمین معیشت حلال را به مسلمانان و صاحبان
مشاغل گوناگون می‌آموزد و فقه را از تئوری به عمل و دین نظری را به صحنه
عمل و تجربه اجتماعی نزدیک می‌سازد.
از آنجا که بسیاری از مشکلات اجتماعی، ناشی از ندانستن احکام الهی و عمل
نکردن به قوانین فقهی است، اگر دولت، ملّت، مسئولان و مردم در روابط خویش
دستورهای زندگی‌بخش الهی را بشناسند و عمل کنند زندگی هر روز شیرین و
شیرین‌تر می‌شود. و بی‌اعتمادی‌ها و بدبینی‌ها و ستم‌های اجتماعی رخت بر
می‌بندد و زمینه برای رشد معنوی و اخلاقی و سعادت جاودانی فراهم می‌گردد.
شناخت دقیق قوانین الهی از قرآن و سنت، شناخت عمیق واقعیت اجتماعی و روشهای
تولید و توزیع و مصرف و ارائه خدمات و کالاها و گسترش صداقت در روابط
مردم، زمینه «عدالت اجتماعی» را فراهم می‌کند.
نویسندگان همکار در این پژوهش هدفی جز شناخت وظیفه الهی و دینی هر صنف و
ابلاغ احکام به صاحبان مشاغل گوناگون نداشته و در این زمینه از قرآن و سنت و
فقه اهل بیت و اخلاق اسلامی
و اصول مسلّم عقلی بهره گرفته‌اند. امید است با دریافت رهنمودهای دانشوران
رشته‌های گوناگون و فقهای بزرگوار و صاحبان مشاغل، این مجموعه کامل و
کامل‌تر شود و زمینه اجرای قوانین اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی فراهم
آید.
در پایان از تمام مسئولان و دست‌اندرکاران، بویژه دبیر «ستاد احیای امر به معروف
و نهی از منکر»، جناب حجه‌الاسلام والمسلمین حاج سیداحمد زرگر و تشکلهای
مردمی ستاد، که ما را در شناخت موضوعات و مصادیق احکام یاری کردند. تشکر
نموده و از همه صاحب‌نظران دلسوز و محققان و دست‌اندرکاران امور اصناف و
برادران و خواهران مؤمن و متعهد در واحدهای صنفی تقاضا می‌شود دیدگاه‌ها
علمی، تجربی خویش را در جهت تکمیل و اصلاح این مجموعه به آدرس: قم، میدان
آستانه، سازمان تبلیغات اسلامی، پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام ص ـ پ
۱۳۵/۳۷۱۸۵ ارسال دارند و ما را در ارائه خدمات فرهنگی بیشتر و بهتر یاری
کنند.
قم ـ پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام
برای دانلود کتاب با ذکر صلوات و دعا برای سلامتی و ظهور آقا امام زمان ارواحنا لتراب مقدمه الفدا و پایداری امام خامنه ای و ملت مسلمان ایران در مسیر تحقق اسلام ناب محمدی روی تصویر زیر کلیک فرموده و دانلود فرمایید.
